Phonetics must have known - Ses bilimi hakkında bilmeniz gerekenler

Phonetic ne demek?

İngilizce bir kelime olan "phonetic" Türkçe'de;Sıfat olarak kullanıldığında; "fonetik, sesçil, sesleri gösteren" anlamına gelmektedir.Phonetic kelimesinin diğer dillerdeki anlamlarına http://nedir.dictionarist.com/phonetic bağlantısından ulaşabilirsiniz.

Çok yakın bir zaman diliminde kendime ait youtube kanalımda çekimlerini yapacağım bir konu hakkında önceden yazarak bilgi vermek istedim.  Yazıya şöyle hızla bir göz attığınızda yabancı dil hakkında yazmış olduğumu anlayacaksınız. 

Yabancı dil öğrenmek için her şeyden önce sahip olmanız gereken bir takım özelliklerinizin olması gerekiyor. Esasında bu özellikler herkes de olan çok basit özelliklerdir. 

Örneğin ; ''Merak'' çok önemli bir özellik olup, sadece yabancı dil için bile olması gereken bir özellik değildir. İlgi duyduğunuz her hangi bir alanda ki her hangi bir konuyu, kavramı, nesneyi, olayı v.b araştırmanızı ve sonucunda öğrenmenizi sağalar. 

Bir diğer özellik ''Sabır'' 20011 senesinde  katılmış olduğum MBA programında okumakla sorumlu olduğum  ''Malcolm Gladwell'e ait - ''Outliers''(Çizginin dışındakiler) adlı  kitapta (bu arada okumanızı kesinlikle tavsiye ediyorum) her hangi bir konuda uzmanlaşmak için tam 10.000 saat çalışmanız gerektiği yazıyordu. Bu da tam 10 yıla tekabül ediyormuş. Demem o ki, öğrenmek istiyorsak sabırlı olmamız gerekiyor. Beraberinde de çok çalışmak gerekiyor. 

Yabancı dil öğrenirken kaçınmanız gereken önemli bir özellik var ki ''Kıyaslamak '' esasında bu daha çok ''adult learners '' dediğimiz yetişkinlerde fazlasıyla karşı karşıya geldiğimiz bir engel. Yapmanız gereken çok basit, kendi dilinizle (ana dilinizle-mother tongue) kıyaslamamak ve sorgulamamak. Göreceksiniz yabancı dil öğrenmek çok  daha keyifli bir hal alacak. Bunun dışında lütfen ders olarak algılamayın, yabancı dil öğrenmek aynı zamanda öğrendiniz dile ait o ülkenin kültürünü de öğrenmeyi beraberinde getirir.
Bu yazdıklarım bu zamana kadar edinmiş olduğum bilgiler olmakla birlikte öğretirken ve öğrenirken yapmış olduğum gözlemler sonucu ortaya çıkan birikimlerdir.

Ailemin fazlasıyla seyahat etmesi sebebiyle ilk-öğretimimi üç ayrı ülkede tamamladım. Bunlar sırasıyla Bulgaristan, Almanya, ve Türkiyedir. Dolayısıyla 12 yaşıma geldiğimde İngilizce'de dahil olmak üzere ana dilimle birlikte dört farklı lisan biliyor ve aktif olarak konuşuyordum. Bulgarca ve Almanca öğrenmem kaçınılmazdı çünkü bu lisanların ülkelerinde eğitim gördüm ve yaşadım. Ancak İngiliz dilini Bulgaristan'da öğrendim. Bildiğiniz üzere İngilizce yazıldığı gibi okunan bir lisan değildir. Peki, bunun için ne yapmamız gerekiyor?  Çok basit! Özellikle İngilizce için, alfabeyi öğrenirken beraberinde ''Phonetic'' ses bilimi alfabesini öğrenmemiz gerekir. Aşağıda kısaca açıklaması yapılmış olan bu kelimenin anlamı esasında alfabede bulunan harflerin çıkardığı sesleri sembolize eden sembollerdir. Peki bu sembolleri nasıl öğreniriz? Bunu yazımın başında da dediğim gibi çok yakında youtube kanalımda öğretiyor olacağım. Farkındayım tabloya baktığınızda bu semboller çok karmaşık geliyor. İlk defa karşı kaşıya geldiğimde bende bu şekilde düşünmüştüm. Ancak daha sonra öğrenmeyi inanılmaz kolaylaştırdığını, yabancı film, dizi seyrederken onların telaffuz ettiği gibi kendinizin de telaffuz ettiğini gördüğünüzde çok mutlu oluyorsunuz.

Aşağıdaki tabloda yer alan kelimeler elementary düzeyinde olup, bu seviyedeki bireyin biliyor veya ilgili seviyedeki kitaplarda görmeye aşina olduğu kelimelerdir. Ayrıca tablo üzerinde geçen kısaltmalar ve kelimelerin açıklamaları aşağıdaki gibidir;

IPA- International phonetic alphabet ( uluslararası ses bilimi alfabesi) 

examples-örnekler 

listen -dinle

AM- american english(üzerine tıklayın ve dinleyin)
BR-british english (üzerine tıklayın ve dinleyin )

vowels -sesliler

IPA	examples	listen
ʌ	CUP, LUCK	AM
ɑ:	ARM, FATHER	AM BR
æ	CAT, BLACK	AM
e	MET, BED	AM
ə	AWAY, CINEMA	AM
ɜ:ʳ	TURN, LEARN	AM BR
ɪ	HIT, SITTING	AM
i:	SEE, HEAT	AM
ɒ	HOT, ROCK	AM BR
ɔ:	CALL, FOUR	AM BR
ʊ	PUT, COULD	AM
u:	BLUE, FOOD	AM
aɪ	FIVE, EYE	AM
aʊ	NOW, OUT	AM
eɪ	SAY, EIGHT	AM
oʊ	GO, HOME	AM
ɔɪ	BOY, JOIN	AM
eəʳ	WHERE, AIR	AM BR
ɪəʳ	NEAR, HERE	AM BR
ʊəʳ	PURE, TOURIST	AM BR

consonants- sessizler 

IPA	examples	listen
b	BAD, LAB	AM
d	DID, LADY	AM
f	FIND, IF	AM
g	GIVE, FLAG	AM
h	HOW, HELLO	AM
j	YES, YELLOW	AM
k	CAT, BACK	AM
l	LEG, LITTLE	AM
m	MAN, LEMON	AM
n	NO, TEN	AM
ŋ	SING, FINGER	AM
p	PET, MAP	AM
r	RED, TRY	AM
s	SUN, MISS	AM
ʃ	SHE, CRASH	AM
t	TEA, GETTING	AM
tʃ	CHECK, CHURCH	AM
θ	THINK, BOTH	AM
ð	THIS, MOTHER	AM
v	VOICE, FIVE	AM
w	WET, WINDOW	AM
z	ZOO, LAZY	AM
ʒ	PLEASURE, VISION	AM
dʒ	JUST, LARGE	AM